WatZerpedia

Een watZr is een kleine en simpele actie in en om het huis, die het risico op wateroverlast, watertekort en hittestress kan verkleinen. Watzr is een samengesteld woord van water en zon. Het werkwoord watZren wordt gebruikt om aan te duiden, dat men door klimaatadaptieve maatregelen te nemen het risico op wateroverlast, watertekort en hittestress in de eigen omgeving kan verminderen.

1 Klimaatverandering

Het klimaat verandert en dat heeft effect op de omgeving van mensen, met name in stedelijk gebied waar (steeds) minder ruimte is voor groen. Het weer is steeds vaker extreem van aard en kan leiden tot lange droge periodes, hittegolven (met hittestress als effect) en korte hevige buien met veel neerslag. Dat veroorzaakt watertekort of wateroverlast in straten en tuinen. Gemeenten, provincies, waterschappen en waterleidingbedrijven doen al van alles om overlast te voorkomen. Inwoners kunnen ook klimaatadaptieve maatregelen nemen in de wijk waar zij wonen en bijdragen aan het voorkomen van overlast op straat en in tuinen.

2 Voorbeelden van watZrs

Watzrs tegen watertekort, hittestress en wateroverlast:

Tegels en grind in de tuin vervangen voor gras en planten. Planten houden de bodem vochtig en dat zorgt voor meer verkoeling als het heet weer is. Tegels en stenen houden warmte juist langer vast, met name donkere tegels warmen flink op tijdens zonnige dagen.
Het plaatsen van een regenton bij de hemelwaterafvoer. Met het regenwater dat opgevangen wordt tijdens regenbuien, kunnen planten bewaterd worden tijdens droge periodes met weinig of geen neerslag.
Planten water geven met een gieter. Dan krijgen de planten zo direct mogelijk water en verdampt het niet, zoals bij sproeien wel het geval is.
Door bomen te planten. Bomen en planten houden water vast en nemen water uit de bodem op. Door planten en bomen krijg je meer schaduw en warmen tuinen minder snel op. Een vochtige bodem zorgt voor meer verkoeling als het heet weer is.
Tegels in de tuin vervangen voor een terras van hout met daaronder zand, biedt meer ruimte voor regenwater bij hevige buien.
Regenwater kan opgevangen worden in vijvers, moestuinbakken en verhoogde plantenbakken. Dit vormen tijdelijke buffers tijdens hevige buien.
Groene daken, daken begroeid met planten, kunnen regenwater opvangen. Het regenwater verdampt en de planten nemen water op. Een groen dak is koeler dan een dak met dakpannen.

3 Hittestress en droogte

Als het langdurig warm is, kan men te maken krijgen met hittestress. Dan is het zo heet dat mensen en dieren er last van krijgen. Mensen slapen slechter en kunnen allerlei klachten krijgen zoals hoofdpijn, uitdroging of ademhalingsproblemen. Ouderen en chronisch zieke mensen zijn extra kwetsbaar. Zij kunnen er zelfs door overlijden. Hittestress ontstaat het snelst op plekken met veel stenen en weinig groen: de hitte blijft er hangen en kan niet weg.

Droogte ontstaat als er langere tijd te weinig regen valt. Omdat er steeds meer warme en droge zomers zijn, neemt de beschikbaarheid van schoon zoet water af. Ook de natuur heeft last van watertekort: planten drogen uit en het landschap verdort.

4 Wateroverlast

Door veranderingen in ons klimaat krijgen we steeds vaker te maken met korte fikse regenbuien. Dat kan tot wateroverlast leiden.

In de stad, waar de huizen vaak dicht op elkaar staan en veel tuinen betegeld zijn, kan bij een fikse regenbui het water niet snel wegstromen. Er zijn sneller grote, diepe plassen op straat en zelfs tuinen kunnen onder water komen te staan. Uiteindelijk zakt dit water wel weg, maar het gaat erg langzaam. Door de omgeving meer te vergroenen, komt er ruimte voor regenwater om weg te zakken of tijdelijk op te slaan.

Het riool kan overlopen als er lokaal te veel regen valt. Dat gebeurt wanneer er meer water valt, dan het riool kan afvoeren. Het water kan dus niet weg en blijft op de straat staan. Een korte tijd wat water op straat is niet zo erg, dat levert lichte hinder op. Maar als het lang duurt en om veel water gaat, ontstaat overlast. Deze vorm van wateroverlast op straat komt steeds vaker voor.

5 Samenwerking

Samen Blauwgroen is het samenwerkingsverband van 28 gemeenten in Noorderkwartier (deel van de huidige Nederlandse provincie Noord-Holland), Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland. In dit samenwerkingsverband bundelen de partijen communicatie en krachten om bewustwording en gedragsverandering te stimuleren bij inwoners op het gebied van klimaatadaptatie en de duurzame waterketen.

De WatZr-campagne is ontwikkeld in opdracht van Samen Blauwgroen door communicatiebureau Beautiful Minds in samenwerking met pr-bureau De Wolven.

6 Bronnen

Een watZr is een kleine en simpele actie in en om je huis, die het risico op wateroverlast, watertekort en hittestress verkleint.

Zo ziet het logo eruit van de WatZr-campagne.